خودآگاهی چیست؟ 6 نشانه عدم خودآگاهی

خودآگاهی توانایی ما برای توجه به افکار و احساسات و چگونگی تأثیر آنها بر رفتارهای ماست. اگر خودآگاه باشید، می‌توانید در هر لحظه به آنچه انجام میدهید و احساس می‌ کنید توجه کنید و آگاه باشید. این دانستن و آگاهی، به شما کمک میکند تا بتوانید تصمیمات خود را بر مبنای داده های بهتر و درست تری بگیرید.

به عبارتی میتوان گفت: خودآگاهی یک مهارت ارزشمند است که شامل توجه به زمان حال، نقاط ضعف، نقاط قوت و اعمال خود و نحوه نشان دادن این ویژگی ها توسط شخص است. اگر یک فرد خودآگاه باشید، درک روشنی از وضعیت عاطفی و ذهنی خود دارید.

زمانی که خودآگاهی ندارید، برای شما چند اتفاق ناخوشایند می افتد:

• نمی‌توانید تشخیص دهید چه احساسی دارید و چگونه آن را در اعمال روزانه خود نشان میدهید.
• نمی‌توانید الگوهای رفتار و تفکر خود را را بینید. در نتیجه،ناخودآگاه به این سمت میروید که احساسات منفی بیشتری را تجربه کنید چون نمی‌دانید چطور خواسته ها و اعمال خود را هماهنگ و هم جهت کنید.
• وقتی احساسات خود را درست تشخیص ندهید، نمیتوانید برای مواجهه با آنها، درست تصمیم بگیرید.

نشانه‌های عدم خودآگاهی

عدم خودآگاهی نشانه هایی دارد که در ادامه، به معرفی آنها میپردازیم.

واکنش عاطفی شما با شرایط موجود مطابقت ندارد

تا به حال برایتان پیش آمده که نسبت به یک موضوع، یک واکنش عاطفی شدید داشته باشید که متناسب با ابعاد آن موضوع نباشد؟ مثلاً در مورد یک خبر تازه دچار یک فروپاشی عصبی بشوید، یا بخاطر ریختن یک لیوان آب، روی زمین بنشینید و گریه کنید؟

اگر واکنش عاطفی شما با موقعیتهایی که در آنها قرار میگیرید، مطابقت ندارد، به احتمال زیاد خودآگاهی ندارید. در این حالت، احساسات شدید شما توسط چیزی ریشه‌دارتر از رویدادهای کنونی ایجاد شده و شما باید به این فکر کنید که علت اصلی این واکنش، میتواند چه مسائلی در گذشته شما باشد.

اگر خودآگاهی نداشته باشید زمان دریافت بازخورد از دیگران، به خودتان حالت تدافعی می‌گیرید

این تمایل طبیعی ماست که وقتی بازخورد دریافت می‌کنیم، در مقابل آن مقاومت کنیم و آن را نپذریم. زیرا می‌خوایم از غرورمان محافظت کنیم و برای پذیرش اطلاعاتی که با منافعمان در تضاد است مقاومت کنیم.

اینکه موقع دریافت بازخورد،روی اطلاعات منفی تمرکز نکنیم کار بسیار سختی است. این موضوع به برخی از ترس‌های اولیه ما از “به اندازه کافی خوب نبودن” حمله میکند. زمانی که دیگران به ما چیزی در مورد خودمان میگویند که از قبل نمی‌دانستیم، حالت دفاعی می‌گیریم. این حالت تدافعی ممکن در رفتار ما، به شکل بهانه جویی، پرخاشگری منفعلانه یا تلاش برای کنترل دیگران ظاهر شود.

عدم خودآگاهی باعث میشود الگوهای احساسی منفی را تکرار کنید

تشخیص و کنترل احساسات فوق العاده پیچیدست. به این دلیل که برخی از آنها در عمیق‌ترین بخش‌های سیم کشی مغز ما ریشه دارند. از جایی که بسیار ریشه‌دار هستند، اگر ندانیم چه چیزی باعث ایجاد آنها شده ، نمی‌توانیم برای متوقف کردنشان، کاری انجام دهیم.

یکی از نشانه های بارز کمبود خودآگاهی این است که الگوهای عاطفی منفی را تکرار میکنید. این الگوهای احساسی منفی در افراد مختلف، متفاوت هستند. به طور مثال، بعضی افراد، به حملات اضطرابی و پنیک دچار میشوند.

هر چقدر بیشتر، نسبت به خودتان آگاه باشید، برای اینکه بتوانید این دو کار را انجام دهید، احتمال بیشتری وجود دارد. ابتدا، متوجه خواهید شد که در یک الگوی عاطفی منفی قرار گرفته اید. دوم، میتوانید تشخیص دهید چه چیزی باعث این الگو شده و چه چیزی ممکن است برای جلوگیری از آن به تغییر نیاز داشته باشد.

کارهایی که انجام میدهید تا «احساس بهتری داشته باشید» به شما احساس بهتری نمیدهند

همه ما وقتمان را با سرگرمی ها و رفتارهایی پر می‌کنیم که میخواهیم حالمان را بهتر کنند. این سرگرمی و تفریح، هم میتواند خوردن یک لیوان قهوه در پایان یک روز طولانی باشد، هم استراحت ذهنی و گشتن در فضای مجازی.

اگر خودآگاه باشید، از این اقدامات به عنوان وسیله‌ای برای مراقبت از خود، استفاده میکنید. اما، نشانه واضح عدم خودآگاهی زمانی است که این رفتارها حال شما را بهتر نمیکنند.

این فقدان خودآگاهی زمانی آشکارتر میشود که ما استرس مضاعف داریم و میخوایم احساسات منفی خود را با کمک این حواس پرتیها کمتر کنیم. به طور مثال، غرق کردن خودمان در کار یا هر فعالیت دیگری که سعی میکنید به کمک آن، از احساسات خود فرار کنید(چه کار، الکل، تلویزیون و غیره). این فعالیتها، فقط شما را از مشکل اصلی که باید با آن مواجه شوید دور میکند. و در نهایت، به عدم خودآگاهیتان هم اضافه میکند.

هیچوقت راهی برای موفقیت پیدا نکردید

ممکن است فکر کنید باید همیشه موفق باشید ولی بهتر است بدانید، زندگی غیرقابل پیش‌بینی است و موانع زیادی سر راه ما قرار میدهد. آنچه که مهم است، موفقیت نیست بلکه نحوه برخورد با این موانع و پیشروی به سمت موفقیت است.

اگر مرتباً با چالش‌های یکسانی مواجه میشوید و در راه رسیدن به موفقیت شکست می‌خورید، احتمالاً خودآگاهی کافی ندارید.

البته بهتر است بدانید که خودآگاهی به‌طور جادویی چالش های شما را از بین نمیبرد؛ اما، به شما کمک میکند تا :

• خودتان را خوب درک کنید و بدانید چه کاری میتوانید انجام دهید.
• نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کنید.
• محیط‌ها و موقعیت‌هایی ایجاد کنید که نقاط قوت شما را برجسته کند و تاثیر ضعف‌هایتان را کاهش دهد.

مرتباً از تصمیمات روزمره زندگیتان پشیمان میشوید

تا به حال برایتان پیش آمده که یک لباس یا وسیله را بخرید و بعد پشیمان شوید؟ یا اینکه حرفی بزنید که آرزو کنید کاش زمان به عقب برمیگشت و این حرف را نمیزدید؟ ما همه انسانیم و ممکن است اشتباهات زیادی مرتکب شویم، اما، اینکه دائما از تصمیمهای خود پشیمان شویم، یک نشانه ی بد و منفی است.

به طور خلاصه، اگر مرتباً از تصمیماتی که گرفته اید پشیمون میشوید، به احتمال زیاد خودآگاهی ندارید.

ما از طریق اشتباهاتمانن یاد می گیریم. به طور مثال اگر از روی هوس چیزی بخریم و سه روز بعد پشیمان شویم، متوجه میشویم که این خرید، بهترین تصمیم نبوده. شاید چندین بار از یک الگوی مشابه پیروی کنیم و قبل از اینکه متوجه شویم کارمان اشتباه است، آن را تکرار کنیم. اگر همچنان همان چرخه خرید و پشیمانی را تکرار میکنید، واضح است که هنوز نتوانسته اید، از اشتباهاتتان به اندازه کافی درس بگیرید.

این چرخه عمل و پشیمانی میتواند به شکل‌های مختلفی خود، را نشان بدهد ولی هر چه که باشه، با بهبود خودآگاهی، میتوانید این چرخه را متوقف کنید.

حرف آخر زیما

حال که در مورد خودآگاهی و اهمیت آن، اطلاعاتی به دست آوردید، احتمالا متوجه شده اید که با این مشکل مواجه هستید یا نه. اگر فکر میکنید، به اندازه کافی، خود آگاهی ندارید، زیما در خدمت شماست و شما میتوانید از طریق رزرو وقت مشاوره روانشناسی فردی، با روانشناسان ما، در این باره صحبت کنید.

علاوه بر این، اگر به پکیج های آنلاین روانشناسی علاقه دارید، پکیج از پیله تا پروانه روانشناسی زیما ” مدرس دکتر فاطمه امیرآبادی” و مشاوره فردی زیما میتواند در مسیر خودآگاهی به شما کمک کند.