طرحواره استحقاق و بزرگمنشی؛ همیشه حق با منه

by | فروردین 24, 1402 | خودشناسی, طرحواره | 0 comments

طرحواره استحقاق و بزرگمنشی یکی از سختترین طرحواره ها برای شروع درمان است.همه انسانها نیازهای اولیه ای دارند که لازم است برطرف شوند.هنگامی که این نیازها برآورده نمی شود، فرد یا کودک بر اساس شخصیتی که دارد، یک پاسخ جسمی، شناختی، عاطفی و رفتاری نشان میدهد که این همان شکل گیری طرحواره است. سپس این طرح واره بر نحوه درک و تفسیر ما از رویدادهای آینده تأثیر می گذارد.

درک طرح‌واره‌هایمان به ما کمک می‌کند تا الگوهای طرز فکر، احساس و رفتارمان را درک کنیم، به‌ویژه در رابطه با خود، دیگران و نحوه تفکرمان درباره جهان. طرحواره های ما همچنین بر نحوه عملکرد ما در روابط و نحوه رابطه جنسی تأثیر می گذارد.

طرحواره استحقاق و بزرگمنشی چیست؟

همه ما ممکن است گاهی احساس کنیم به خاطر اینکه برای رسیدن به برخی اهدافمان سختی کشیده ایم، باید با بقیه فرق داشته باشیم و در زندگی، شرایط بهتری داشته باشیم. کسی که طرحواره استحقاق را تجربه میکند، این احساس پایدار را دارد که به دلیل ویژگی‌های خاصی که دارد یا روزهای سختی که گذرانده است، نسبت به اطرافیان خود بهتر است.

وقتی که این طرحواره در وجود شما فعال میشود، ممکن است بر روابط بین فردیتان اثر منفی داشته باشد دلیل این امر این است که شما دائما درگیر این موضوع هستید که نیازها و کارهای خود و اطرافیتانتان را متعادل کنید و آرامش خود را از دست بدهید..

افرادی که  این طرحواره را دارند احساس می‌کنند خاص هستند. آنها معتقدند که بهتر از افراد دیگر هستند و احساس می‌کنند که از حقوق و امتیازات ویژه برخوردارند.

آنها فکر نمی‌کنند که باید در روابطشان با دیگران متعادل رفتار کنند و سعی می‌کنند دیگران را کنترل و دستکاری کنند تا نیازهایشان برآورده شود مطالعه بیشتر درباره دستکاری روانشناختی. آنها به ندرت هزینه اعمال خود را برای دیگران در نظر می‌گیرند و ظرفیت بسیار کمی‌برای همدلی واقعی دارند.

آنها می‌توانند بسیار سلطه گر، کنترل کننده باشند و اغلب از موقعیت قدرت خود برای سوء استفاده از دیگران استفاده می‌کنند. رفتارهای معمولی آنها شامل رقابت شدید، اعمال خودخواهانه، نادیده گرفتن قوانین و مقررات و تحمیل عقیده و دیدگاه خود به دیگران است.

گاهی اوقات آنها می‌توانند بسیار کاریزماتیک باشند و از این برای کنترل افراد آسیب پذیرتر یا برای دستکاری دیگران در طرز فکر خود استفاده می‌کنند.

دو نوع اساسی از افراد دارای طرحواره استحقاق وجود دارد:آنهایی که دارای استحقاق «خالص» هستند و افرادی که معمولاً به عنوان «خودشیفته» توصیف می‌شوند.

استحقاق خودشیفتگی که گاهی هم استحقاق «شکننده» نامیده می‌شود، یک استراتژی جبرانی برای احساسات عمیق شرم و بی کفایتی است – ناشی از یک طرحواره نقص و شرم اساسی و یک طرح واره محرومیت عاطفی.

استحقاق محض از پس زمینه ای ناشی می‌شود که در آن کودک مجاز بود هر کاری که می‌خواهد انجام دهد و او را لوس کرده و در برطرف کردن نیازهای او بیش از حد افراط می‌کردند. این کودکان، هیچوقت محدودیتهای زندگی را یاد نگرفته و هرگز مجبور نبودند از قوانین و مقرراتی که سایر کودکان در آن وجود داشت پیروی کنند. این باور که آنها خاص هستند عمیقاً در ناخودآگاه آنها جا افتاده است.

طرحواره استحقاق، یکی از دشوارترین طرحواره‌ها برای پرداختن است. این دشواری دو دلیل دارد

1. در ظاهر این طرحواره برای فرد، مزایای زیادی دارد. مردم اغلب نمی‌خواهند سبک زندگی  را که در هر کاری میخواهند انجام میدهند، کنار بگذارند.

2. افراد مبتلا به این طرحواره باور ندارند کاری که انجام می‌دهند اشتباه است – آنها معتقدند مشکلاتی که دارند به خاطر دیگران است.

افراد دارای طرحواره استحقاق اغلب تنها زمانی به دنبال کمک هستند که توسط افراد دیگر زندگی شان مجبور شوند. به طور مثال همسر یا فرزندی که تحت تأثیر رفتار آنها قرار گرفته است و از آنها میخواهد به مشاور مراجعه کنند.

کودکی که طرحواره استحقاق دارد
کودکی که طرحواره استحقاق دارد

نشانه‌های طرحواره استحقاق

برای شناسایی و کشف طرحواره استحقاق در خودتان و دیگران، لازم است نشانه‌های آن را بشناسید. در این قسمت، به معرفی نشانه‌های طرحواره استحقاق میپردازیم.

نشانه‌هایی که احتمال میدهد شما طرحواره استحقاق دارید:

  • فکر می‌کنید که خاص و منحصر به فرد هستید و بنابراین در مقایسه با دیگران لیاقت بیشتری دارید.
  • شما عاشق توجه، تایید و تمجید هستید.
  • دوست دارید بر زندگی خود و اطرافیانتان کنترل داشته باشید
  • عاشق این هستید که در بحث‌ها برند شوید.
  • خیلی اهل رقابت هستید.
  • معتقدید که هنجارها و انتظارات اجتماعی در مورد شما صدق نمی‌کند و نیازی نیست آنها را رعایت کنید
  • فکر می‌کنید که باید بتوانید هر کاری را که می‌خواهید انجام دهید بدون اینکه بدانید چه تاثیری روی دیگران دارد
  • برایتان خیلی سخت است که جواب نه را قبول کنید.
  • برایتان سخت است که بپذیرید اشتباه می‌کنید چون فکر میکنید معمولا حق باشماست
  • معتقدید نیازها و احساساتتان از دیگران مهمتر است.
  • من همیشه خودتان را در اولویت قرار می‌دهید
  • دیگران به شما گفته اند که بسیار کنترل کننده و سلطه جو هستید.
  • تحمل شنیدن دستور را ندارید
  •  احترام کمی‌برای اقتدار دیگران قائلید
  •  احساس می‌کنید که از جهاتی نسبت به اکثر افرادی که می‌شناسید برترید.
  • احساس می‌کنید باید بتوانید هر کاری را که می‌خواهید، در هر زمانی که بخواهید انجام دهید.

طرحواره استحقاق چه مشکلاتی ایجاد میکند؟

  • این افراد، مانند همه ی ما نیازهای عاطفی دارند و ممکن است برخی از آنها را از طریق روش‌های سطحی و غیرمستقیم برآورده کنند، اما اساساً احساس تنهایی، افسردگی و برآورده نشدن خواسته‌هایشان را دارند اما نمی‌دانند چرا – به خصوص اگر در زندگی خود به موفقیت رسیده باشند.
  • افرادی که دارای این طرحواره هستند، شروع به افسردگی می‌کنند، اما دلیل آن را نمی‌فهمند زیرا در شغل یا از نظر مالی به موفقیت‌های زیادی دست یافته اند. چیزهایی که قبلا به آنها انگیزه می‌داد، دیگر آنها را راضی نمی‌کند
  • روابط در این طرحواره برابر نیست – شرکای این افراد(شریک کاری، مالی، عاطفی، زندگی و …) به ندرت نیازهای عاطفی خود را برآورده می‌کنند و بنابراین احساس می‌کنند کاملاً تنها و کم ارزشند و نادیده گرفته شده اند.
  • اگر این طرح واره بیشتر در انتهای طیف خودشیفته باشد، ممکن است این شرکا، به دلیل دستکاری و سوء استفاده ای که دریافت می‌کنند، از نظر عاطفی کاملاً بی ثبات شوند.
  • برخی از افراد مبتلا به این طرحواره ممکن است در حرفه خود با مشکل مواجه شوند زیرا دوست ندارند به آنها گفته شود چه کاری انجام دهند، در حالی که برخی دیگر ممکن است در نهایت با مشکلات قانونی روبرو شوند زیرا اغلب معتقدند قانون در مورد آنها اعمال نمی‌شود.

مطالب مرتبط

اگر تا اینجای نوشته با ما همراه بودید، احتمالا به مبحث طرحواره درمانی علاقه دارید. در ادامه، لیستی از مطالب مرتبط با طرحواره آسیب پذیری را میبینید که میتوانند برای شما مفید باشند.

طرحواره خویشتن تحول نیافته

طرحواره رهاشدگی

طرحواره بی اعتمادی

طرحواره وابستگی

طرحواره شکست

اختلال اضطراب فراگیر

همانطور که در ابتدای این نوشته اشاره شد، درمان طرحواره استحقاق یکی از سختترین طرحواره درمانی‌ها است. اگر فکر میکنید خودتان یا اطرافیان به این طرحواره مبتلا هستید، بهتر است برای درمان اقدام کنید تا شرایط زندگیتان بهبود یابد. برای رزرو وقت مشاوره فردی از صفحه رزرو وقت مشاوره یا تماس با ما استفاده کنید.

منابع

schematherapyonline

shippsychology

0 Comments

Submit a Comment

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *