دوست داشتن و دوست داشته شدن جزئی از روابط بشر است و همین امر به زندگی اجتماعی، معنا و مفهوم می‌بخشد. اگر افراد می توانستند به تنهایی خوشحال باشند، دیگر روابط عاطفی، عاشقانه و احساسی شکل نمی‌گرفت ولی اهمیت عاطفه و احساس بر هیچکس پوشیده نیست و لازم است به آن توجه شود
درک صحیح رابطه عاطفی اهمیت بسیار زیادی دارد و افراد برای این که بتوانند زندگی سالم و رو به رشدی در جامعه داشته باشند، باید رابطه عاطفی سالمی را تجربه کنند. زیما در این نوشته تعریف صحیحی از رابطه عاطفی را بیان کرده و به دنبال آن به بررسی ویژگی های یک رابطه عاطفی سالم پرداخته و درنهایت راهکارهایی برای داشتن چنین روابطی را ارائه میکند.
رابطه عاطفی چیست؟
زمانی که صحبت از رابطه عاطفی میشود شاید به یاد رابطه با جنس مخالف بیفتید، در حالی که رابطه عاطفی مفهموم بسیار گسترده‌تری داشته و فقط محدود به رابطه عاشقانه با جنس مخالف نیست. در واقع میتوان گفت به هر نوع رابطه‌ای گفته می شود که در آن عاطفه سهم زیادی را به خود اختصاص می‌دهد. توجه داشته باشید اساس این رابطه بر پایه احساس و علاقه بین دو نفر است، به تعبیری دیگر یک ارتباط عاطفی مجموعه‌ای از احساساتی است که برای ایجاد پیوند بین دو نفر در کنار هم قرار می گیرند. حال این احساسات ممکن است خشم، غم، شادی، عشق یا هر یک از چندین احساسی باشد که انسان تجربه می کند.
پس رابطه‌ی عاطفی رابطه بین معلم و شاگرد، والدین و فرزند، دو دوست و بین بستگان را نیز در بر میگیرد. این رابطه، هم می‌تواند یک رابطه عاشقانه باشد و هم یک دوستی و رفاقت بسیار عمیق.
رابطه عاطفی سالم چیست؟
همان طور که می دانید ما انسانها، موجوداتی اجتماعی هستیم که برای پیشرفت در زندگی‌مان به حمایت و روابط اجتماعی نیاز داریم. در صورتی که روابط حمایتی با اعتماد، همدلی، مراقبت و پرورش همراه باشد، می‌تواند افراد را در برابر استرس و مشکلات بزرگ و کوچک زندگی محافظت کند.
بنابراین انسانها برای بقا و داشتن یک زندگی پرنشاط و سالم نیاز به روابط عاطفی سالم دارند. لازم به ذکر است روابط عاطفی سالم می تواند با هر فردی اتفاق بیفتد، از شریک رابطه‌ی عاشقانه گرفته تا اعضای خانواده، دوستان و همکاران یا افراد دیگری که به طور منظم با آن ها معاشرت می‌کنیم.
در یک تعریف ساده به روابطی، رابطه‌ی سالم گفته میشود که مثبت باشد و منجر به تقویت هر دو نفر شود. چنین روابطی باعث میشود تا طرفین رابطه از وجود این ارتباط خوشحال باشند.
یک رابطه ی عاطفی سالم چه ویژگی‌هایی دارد؟
روابط سالم عاطفی ویژگی‌های مشخصی دارند، البته برای این که یک رابطه سالم باشد، لازم نیست همه ویژگی‌ها را داشته باشد، اما تعداد قابل توجهی از آن ها باید وجود داشته باشند. به این نکته توجه داشته باشید هر چه یک رابطه دارای ویژگی‌های مثبت بیشتری باشد، قوی‌تر و سالم‌تر است.
اعتماد متقابل
در یک رابطه عاطفی افراد باید برای به وجود آوردن حس اعتماد در یکدیگر تلاش کنند، زیرا عدم وجود اعتماد در یک رابطه آن را پر استرس و آسیب پذیر خواهد کرد. تصور کنید در یک رابطه ی عاطفی با دوست، همکار، خانواده یا حتی نامزد خود هستید و به او اعتماد ندارید. آیا میتوانید با آرامش به این ارتباط ادامه دهید؟ در چنین شرایطی، نه تنها زمانی که در کنار فرد مقابل هستید، بلکه زمانی که در کنار او نیستید و در حال زندگی روزمره ی خود هستید، نیز ناراحت و عصبی هستید و این مسئله شما را آزار می‌دهد.
انعطاف پذیری
افراد زمانی که با یکدیگر رابطه عاطفی برقرار می کنند باید واژه ” ما” را جایگزین “من” کنند. البته منظور این نیست که در مکالمات خود این کار را انجام دهند. بلکه باید در ذهن خود و در تمام تصمیم‌گیری‌هایشان، طرف مقابل و رابطه ی موجود را هم در نظر بگیرند و و زمانی که تصمیماتی میگیرند که به رابطه‌ی عاطفیشان مربوط است، به “ما” فکر کنند نه “من”. در واقع این کار باعث انعطاف پذیری در میان آن‌ها میشود. و به دوام رابطه کمک میکند.
کوتاه آمدن و انعطاف پذیری، از واجبات داشتن یک رابطه عاطفی سالم است. البته این کوتاه آمدن‌ها باید دو طرفه باشد و هر دو طرف باید کوتاه آمدن را بلد باشند تا موازنه و تعادل در رابطه حفظ شود.
احترام متقابل
برای داشتن یک رابطه سالم باید به زمان، علایق، نظرات و حریم خصوصی طرف مقابل احترام گذاشت. فراموش نکنیم که هر فردی شخصیت و ارزش خودش را دارد و هیچ شریک عاطفی حق ندارد به این شخصیت بی‌احترامی کند یا آن را نادیده بگیرد.
صداقت
صداقت نه فقط در رابطه عاطفی بلکه در تمام روابط، یک اصل مهم است. حتما ضرب المثل دروغگو فرامومش کار است را شنیده‌اید. این ضرب المثل نه تنها در روابط عاطفی، بلکه در تمام روابط، مهم است. وقتی یک مسئله را از طرف مقابل خود پنهان کنید یا به او دروغ بگویید، هر آن ممکن است دروغ شما برملا شود. علاوه بر این، نداشتن صداقت و ترس از لو رفتن اصل ماجرا، به خود شما نیز استرس زیادی وارد میکند.
این نکته را نیز فراموش نکنید که کافر همه را به کیش خود پندارد. دروغ گفتن یک فرد به دیگران، باعث میشود خود نیز همیشه نگران دروغ شنیدن باشد و نتواند به دیگران اعتماد کند.
درک متقابل
داشتن درک متقابل در یک ارتباط عاطفی سالم امری لازم و ضروری است و منجر به بهتر و مستحکم‌تر شدن رابطه میشود. برای اینکه بتوانید طرف مقابل خود را درک کنید، میتوانید خود را به جای او بگذارید و تصور کنید که چه شرایطی دارد. این نکته را نیز در نظر بگیرید که ممکن است شما از بسیاری از مشکلات و چالش‌های طرف مقابل اطلاع نداشته باشید و همین امر، قضاوت شما را تحت تاثیر قرار دهد.
حفظ حد و مرز رابطه
در قدم اول برای این که بتوانیم یک رابطه عاطفی سالم برقرار کنیم باید از شباهت‌های همدیگر برای برقراری ارتباط موثر استفاده کرده و در ضمن به تفاوت‌های یکدیگر هم احترام بگذارید. همواره به یاد داشته باشید، افراد اگر شباهت زیادی با یکدیگر داشته باشند، رابطه یکنواخت شده و وجود تفاوت‌های بسیار زیاد هم باعث میشود تا تمایلی به شنیدن صحبت‌ها و نظرات یکدیگر را نداشته باشند. در نتیجه افراد در روابط خود باید علاوه بر در
نظر گرفتن علایق یکدیگر، به روابط و حد و مرزهای طرف مقابل هم احترام بگذارند و به نوعی حد و مرز رابطه را حفظ کنند.
حفظ حریم شخصی فرد مقابل در رابطه عاطفی
بسیاری از افراد تصور می‌کنند که اگر وقتی با یک نفر وارد رابطه شدند، دیگر هیچ حد و مرزی بینشان وجود ندارد و از تمام جزئیات زندگی و ارتباطات طرف مقابل باید آگاه باشد. در صورتی که واقعیت این است که هر فرد، حریم خصوصی خود را دارد. هرچقدر هم یک رابطه‌ی عاطفی، قوی و صمیمانه باشد، باز هم لزومی ندارد شما از تمام جزئیات رابطه‌ی طرف مقابل با خواهرش، دوستش یا … اطلاع داشته باشید.
در مجموع باید گفت که، همه افراد باید به سلامت عاطفی خود توجه کنند و آن را پرورش دهند؛ زیرا وضعیت سلامت عاطفی شما نه تنها بر روابطتان تأثیر می گذارد، بلکه کیفیت زندگی شما را نیز بالا می‌برد.
شاید در ظاهر ایجاد یک رابطه عاطفی با کیفیت آسان به نظر برسد، اما حقیقت کمی پیچیده‌تر از این تصورات است و فداکاری می‌طلبد. همواره به یاد داشته باشید، روابط سالم عاطفی تأثیرات قدرتمندی بر سلامت کلی ما در طول زندگی می‌گذارند.
تعارض در روابط عاطفی سالم
در ابتدا بهتر است بدانیم تعارض چیست که توانسته است یکی از عنوان‌های این نوشته را به خود اختصاص دهد؟ تعارض یک حالت هیجانی منفی است که به علت ناتوانی در انتخاب خواستههای متضاد به وجود می‌آید. در مجموع تعارض را میتوان رقابت میان افراد با انگیزه‌‌ها، باورها، ارزش‌‌ها و یا اهداف ناسازگار تعریف کرد. رابطه عاطفی سالم محال است بدون مشکل باشد. افرادی که یک رابطه مثبت عاطفی دارند، تعارض را تجربه خواهند کرد و بهتر است بدانند که تعارض، جزئی از یک رابطه‌ی عاطفی سالم است.
در روابط سالم ممکن است، طرفین رابطه، عصبانی یا نارحت شوند و نسبت به مشکلات به وجود آمده واکنش نشان دهند. ولی در پی این تنش‌ها نباید از هدف اصلی خود که شامل یک رابطه محبت آمیز و محترمانه است، دور شد. به طور مثال گاهی اوقات افراد به این خطا دچار می‌شوند که بجای تمرکز روی موضوع مورد بحث، بر روی کمبودهای شخص مقابل تمرکز می‌کنند و به همین دلیل، در رابطه تعارض ایجاد میشود.
افرادی که به دنبال روابط سالم هستند، در بحث‌ها به جای ضربه زدن به شخص مقابل یا رفتار بر اساس احساسات منفی، نظرات خود را با آرامش بیان می‌کنند و به طور منطقی به طرف مقابل پاسخ می‌دهند. همواره به یاد داشته باشید که تعارض در روابط سالم بیشتر شبیه یک مذاکره است تا یک مسابقه فریاد زدن.
به این ترتیب، افراد به حرف‌های هم گوش می‌دهند و همین امر باعث میشود تا احساس خوشایند شنیده شدن و ارزشمندی در یکدیگر به وجود آورند. چنین افرادی به جای فرضیات و پیش‌داوری، از یکدیگر سوال می‌پرسند و مهم‌تر از همه، با مهربانی و احترام با یکدیگر رفتار می‌کنند.
معمولا در یک رابطه‌ی عاطفی، چه اشتباهاتی رایج هستند؟
به هم خوردن یک رابطه عاطفی در اثر اشتباهاتی است که در طول زمان رخ می‌دهد. بنابراین شناخت اشتباهات رابطه عاطفی امری لازم و ضروری است و گاهی اوقات ممکن است، این اشتباهات باعث شوند تا یک رابطه عاطفی به هم بخورد. گروه روانشناسی زیما، در این بخش برخی از اشتباهات رایج در این نوع رابطه‌ها را معرفی میکند.
- به جای این که در رابطه شخصیت مثبت‌گرا و حمایت‌گری داشته باشید از او بیش از حد انتقاد می‌کنید.
- در برابر خواسته‌ها و نظراتتان سرسختی نشان می‌دهید و انعطاف پذیری ندارید.
- رفتارهایتان در روابط عاطفی تضاد دارد و فرد مقابل را دچار گیجی و سردرگمی میکند.
- در روابط خود مرزهای ناسالم ایجاد می‌کنید. این مرزهای ناسالم می‌تواند، شامل وابستگی شدید به فرد مقابل یا نادیده گرفتن او باشد.
- در روابط خود به صورت منفی صحبت می‌کنید، مدام ناراضی هستید و دائم مطالبه می‌کنید. این امر باعث دلسردی طرف مقابل میشود.
- نسبت به خواسته‌ها و نظرات فرد مقابل حالت تدافعی دارید و همیشه در تلاش هستید تا با او مخالفت کنید.
رابطه عاطفی و رابطه عاشقانه چه تفاوت هایی دارند؟
بسیاری از افراد رابطه عاشقانه را با رابطه عاطفی یکی می‌دانند که البته این باوری اشتباه است. در واقع رابطه عاشقانه زیر مجموعه‌ای از رابطه عاطفی است که در آن احساسات بیشتر درگیر می‌شوند.
حال اگر از نظر روانشناسی بخواهیم رابطه عاشقانه را بررسی کنیم باید گفت، رابطه‌ی عاشقانه، رفتاری محبت آمیز، خود خواسته و ارادی و شوق انگیز است که در راستای تامین خواستههای طرف مقابل صورت میگیرد. به این نکته توجه داشته باشید، این رفتارها به صورت پلکانی ایجاد میشود و معمولا دو فرد ابتدا، رابطه‌ای عاطفی با یکدیگر برقرار می‌کنند و به مرور زمان و آشنایی بیشتر، این ارتباط به رابطه‌ی عاشقانه ختم میشود.
تفاوت رابطه عاطفی و احساسی چیست؟
رابطه عاطفی و رابطه احساسی الزاماً یک معنا ندارند و گاهی تفاوت‌هایی برای آن ها در نظر گرفته میشود. اگر بخواهیم تفاوت احساس (Feeling) و عاطفه (Emotion) را متوجه شویم، باید ابتدا معنای این دو واژه را در روانشناسی بررسی کنیم.
عاطفه (Emotion)
عاطفه، پاسخی بیولوژیکی و در واقع یک ماهیت عصبی است و به رفتاری اجتماعی گفته میشود که درون مایه انسانی دارد. این نکته را در نظر داشته باشید، عواطف بر اساس نوعی کنش و واکنش به وجود می‌آید و گرایش‌ها و احساساتی هستند که توجه انسان را از خود به دیگری معطوف می‌کنند.
در مجموع عواطف را میتوان به دو دسته عواطفی که تابع عوامل طبیعی هستند و عواطفی که تابع عوامل طبیعی نیستند، تقسیم بندی کرد.
احساس (Feeling)
احساس به حالت روان شناختی پیچیده‌ای گفته می شود که در واکنش به شرایط یا رویدادها در ما ایجاد میشود و با تغییرات فیزیولوژیکی و رفتاری در انسان همراه است. افراد در زمان رویارویی با شرایط گوناگون، واکنشهای خاصی مانند ترس، اندوه، شادی و غم را از خود نشان می‌دهند و پس از ابراز احساسات، رفتار نیز شکل خاصی پیدا میکند. به طور کلی احساسات به دو دسته مثبت و منفی تقسیم‌بندی می‌شوند.
بنابراین رابطه عاطفی بر پایه واکنشهای بیولوژیکی به محرک ها رخ می‌دهد، در حالی که رابطه احساسی بر اساس واکنشهای ذهنی یا ادراک نسبت به همان محرک‌ها به وجود می‌آید.
سخن آخر
در حقیقت داشتن رابطه عاطفه ای سالم از دغدغه‌های زندگی امروزی است و افراد سعی دارند تا با شریک عاطفی خود، رابطه‌ای گرم و لذت بخش داشته باشند. امیدواریم که با خواندن این مقاله، اطلاعاتی جامع درباره رابطه عاطفی به دست آورده باشید و بتوانید رابطه خود را با دوستان، خانواده، فرزندان و … به خوبی سازماندهی کنید. در صورتی که قصد دارید روابط عاطفی خود را بهبود ببخشید یا در انتخاب فرد مناسب برای رابطه، دچار مشکل هستید، گروه روانشناسی زیما، به شما پیشنهاد میکند اطلاعات دوره‌ی ناقوس عشق را مطالعه کنید و در صورت تمایل، آن را تهیه کنید. علاوه بر این زیما، به شما پیشنهاد میکند، مقالات زیر را نیز مطالعه کنید.
0 Comments