محرومیت هیجانی چیه؟
احساس میکنی افرادی که دوستشون داری نیازهای عاطفی تو رو نادیده میگیرن؟ در خودت فرو میری عبوس و بداخلاق میشی. با خودت میگی: صحبت کردن در موردش چه فایده‌ای داره؟ هرچی بگم نمی‌فهمن!
حالا تصور کن این تجربه در روابط تو بارها و بارها پیش اومده و در طول زندگیت ثابت به نظر میرسه. چیزی که احساس میکنی ممکنه محرومیت هیجانی باشه.
طرحواره محرومیت هیجانی میگه چیزی در رابطه‌‍‌ها وجود داره که تو مکرراً این واکنش رو نشون میدی، حتی زمانی که مورد غفلت قرار نمی‌گیری.
طرحواره‌ها از تجربه دوران کودکی ما بیرون میان، روش مغز ما درک قوانینِ روابط هست تا بتونیم در صورت نیاز پیش‌بینی کنیم و واکنش نشون بدیم. مشکل اینه که قوانین بر اساس آنچه در خانواده ما می‌گذره، با تمام ویژگی‌های منحصر بفردش شکل میگیره، و قوانین خارج از خانوده تاثیری ندارن. اتفاقی که میفته اینه که وقتی ما بالغ میشیم، مغز ما به قوانین زندگی واکنش نشون میده که در واقع دیگه اعمال نمیشن!
محرومیت هیجانی چطور به وجود میاد؟
طرحواره محرومیت هیجانی اینجوری به وجود اومد که مراقبان یا والدین توانایی شنیدن-تایید-بازتاب-پاسخگویی به نیازهای تو رو نداشتند. اما تو می‌دونستی نیازهایی داری و از این بابت عصبانی بودی. در واقع باعث شد مغزت بگه، نیازهای واقعی و مشروعی داری، که نادیده گرفته میشن! و این بده! باید عصبانی باشی! اما، تو دایماً در زندگی تا این حد پیش رفتی، دلخور شدی و چیزی نگفتی و هنوز هم ادامه داره!
حالا بزرگ شدی، در کنار افرادی هستی که از نظر عاطفی نسبت به خانواده توجه بیشتری بهت میدن اما این طرحواره و مغزت تو رو وادار به بی‌ارتباطی میکنه، و حس میکنی دیگران باهات سردن، یا در واکنش با دیگران سر برخورد میکنی.
نشانه‌های این طرحواره چی هستن؟
- فرض بی‌توجهی در جایی که وجود نداره
- احساس تنهایی و سوتفاهم
- اغلب عصبانی بودن
- غالباً عبوس بودن
- رفتار منفعلانه و پرخاشگرانه داشتن
- سرد برخورد کردن با دیگران وقتی تلاش میکنن نزدیک بشن
اما چطور با محرومیت عاطفی و هیجانی کنار بیایم؟
- در گام اول گذشته خودت رو درک کن!
به بافت خانوادت فکر کن، به زمانی که رشد میکردی و بزرگ میشدی. لحن خانوادت از نظر عاطفی چطور بود؟ چی شد که احساس کردی مورد غفلت و بی‌توجهی قرار گرفتی؟ چه خبر بود؟ فقط برای اینکه درک کنی چه اتفاقی رخ داد و چه واکنشی نشون دادی!
- در مورد نیازهای عاطفی خودت یاد بگیر
به آن چیزی که در کودکی نیاز داشتی فکر کن. مدتی رو صرف همدردی با “خود کودکت” کن. شاید به پدر و مادری نیاز داشتی که بعد از مدرسه کنارت بشینن، و واقعاً بخوان بدونن در چه حالی هستی. شاید این بی‌توجهی قابل توجه بوده. میتونستی از یک بزرگسال مورد اطمینان خارج از خانواده برای دریافت حمایت استفاده کنی.
- بررسی کن که الان در مسیر درست قرار میگیری یا نه!
مراقب زمانهایی که نسبت به دیگران بیش از حد واکنش نشون میدی باش! انتظارات عاطفیتو منطقی کن! دیگران رو قضاوت نکن و بهشون فرصت بده.
- به راههایی فکر کن که بدون خشمگین شدن نیازهاتو بیان کنی
در مورد نیازهات صحبت کن. هیچ اشکالی نداره بدون عصبانیت و ایجاد مشکل به دیگران بگی که چه نیازی داری.
- بررسی کن که آیا خودت رو در کنار افرادی قرار میدی که درکت نمی‌کنن و بی‌توجه هستن؟
افرادی که دچار محرومیت هیجانی هستن، به خاطر احساس آشنایی که دارن! به سمت یک شریک سرد و بی‌توجه گرایش پیدا میکنن. این موضوع رو در نظر بگیر. شاید این یک چالش برای شریک عاطفیت باشه که بهتر برخورد کنه. در موردش صحبت کن.
- از مشاوران و روانشناسان زیما کمک بگیر.
طرحواره محرومیت هیجانی، یک طرحواره عمیق و ریشه دار هست. دریافت کمک از یک مشاور حرفه‌ای، بهت کمک میکنه تا نقاط کوری که در حال تلاش برای خارج شدن از طرحواره به وجود میان، شناسایی کنی.
عنصر کلیدی برای غلبه بر طرحواره محرومیت هیجانی
یادت باشه عنصر کلیدی برای غلبه بر این طرحواره، ایجاد ارتباط با گذشته و همدلی واقعی با کودکیت و درک اون چیزی هست که نیاز داشتی. تو در حال حاضر هم به همون درک و همدلی برای خودت نیاز داری. یاد بگیر و درک کن چطور و چگونه از خودت و نیازهای عاطفیت به روش‌های غیر تعارضی دفاع کنی. تو لیاقتش رو داری!
حرف آخر
طرحواره ها مسئله مهمی هستن که ممکنه خیلیا، با وجودی که دارن ازشون آسیب میبینن ولی در موردشون اطلاع نداشته باشن. برای اطلاعات بیشتر در مورد طرحواره ها روی اسم هر طرحواره کلیک کن تا در موردش بیشتر بدونی.
0 Comments