وابستگی ناسالم عاطفی چیست؟

تا حالا با آدمهایی برخورد داشتین که با کمترین توجه از طرف دیگران حتی با یه لبخند، یه دست نوازش، پیشنهاد کمک به دنبال بهونه هستن که یک رابطه عمیق رو شروع کنن؟ هویت اونها به قدری حول دوست یا همسرشون تعریف میشه که دور شدن و فاصله گرفتن از اون شخص براشون سخت و ناراحت کنندس و احساس طردشدگی می‌کنن. وابستگی ناسالم عاطفی یعنی تنهایی برای اونها غیرقابل تحمله و در زندگی دائما به دنبال دریافت تایید از سمت کسی هستن که بهش علاقه دارن و از اون بت میسازن.

باید اینو بدونین اینها نشونه‍ی بی‌نقص و منحصر به فرد بود اون شخص نیست بلکه نشونه یک خلا و تله درون خود شخصه. مشکل این افراد اینه که دچار وابستگی ناسالم عاطفی هستند، اونها عشق رو در جای نادرستی جستجو می‌کنن و در نهایت آسیب می‌بینن. چنین کسی رو می‌شناسین؟ یکی از دوستان، اعضای خانواده یا شاید خودتون؟ اگه جواب شما “بله” است، حتماً مشاوره فردی زیما رو به اون معرفی کنید.

تئوری دلبستگی عاطفی

تئوری دلبستگی میگه اگه در کودکی با والدینتون رابطه ایمن و مطمئنی داشته باشید، در بزرگسالی هم تمایل به ایجاد روابط امن با دیگران دارید. از طرفی، اگر والدینتون یا کسایی که مراقب شما بودن آدم‌های قابل اعتمادی نبودن یا نیازهاتون رو در کودکی نادیده گرفته باشن، ممکنه در بزرگسالی تمایل به ایجاد روابط اضطرابی یا اجتنابی داشته باشید. روابط اضطرابی و اجتنابی، به عنوانه دلبستگی‌های ناسالم یا ناایمن در نظر گرفته میشن و باعث ایجاد روابطی میشن که اضطراب پریشانی و دردهای عاطفی برای شما به همراه داره.

یه نوع دیگه از این وابستگی‌ها، وابستگی به اشیاعه. وسایلی که می‌تونن در شما احساس امنیت ایجاد کنن مثل پتوی یک کودک نوپا که در نبود والدینش به اون احساس امنیت و آرامش میده. در بزرگسالی ممکنه به غذا وابسته بشید. وابستگی به اشیا راهی برای اجتناب از بعضی عواطف و احساساته و یک وابستگی ناسالم به اشیا در شما ایجاد کرده. وابستگی ناایمن می‌تونه باعث ایجاد تله‌ی رها شدگی بشه. کسی که درگیر تله رهاشدگیه همیشه انتظار می‌کشه عزیزانشان اون رو رها کنن. همیشه نگرانه که مبادا شریک عاطفیش قید همه چیز رو به یکباره بزنه و اون رو به حال خودش رها کنه. تو موقعیت های مختلف اجتماعی تصور میکنه که توانمندی لازم رو نداره، ناتوانه و به تنهایی از عهده کارها و مسئولیت هاش بر نمیاد‌.

نشونه های وابستگی ناسالم عاطفی

• از یک رابطه، یک شی یا شغل برای تعریف احساس ارزشمندی خودتون استفاده می‌کنید.
• برای تایید شدن به دیگران تکیه می‌کنید.
•  زندگی بدون شخص مقابل یا بدون  اون شیء  براتون غیرقابل تصوره.
• نیازهای اساسی‌تون برای اولویت دادن به دیگران نادیده می‌گیرید.

دلبستگی مضطرب

افرادی که دارای سبک دلبستگی مضطرب یا دوسوگرا هستن احساس می‌کنن ارزش عشق رو ندارن و نیاز به اطمینان دائم از طرف شریک زندگیشون دارن. خودشون رو به خاطر چالش‌های موجود در رابطه سرزنش می‌کنن و به خاطر اعتماد به نفس پایین رفتارهایی مثل بی اعتمادی و حسادت شدید از خودشون بروز میدن که در واقع ریشه این رفتار ترس از رها شدن و طرد شدن یا تنهاییه.

چطور توسعه پیدا میکنه؟

این سبک دلبستگی ناشی از تربیت ناسازگار والدینه که با نیازهای کودک سازگار نیست.

زمانی که والدین در برقراری پیوند عاطفی با فرزندشون رفتاری غیر ثابت دارن، فرزند اونها دچار دلبستگی ناایمن دوسوگرا میشه. این بچه ها در درک مراقبانشون مشکل دارن و هیچ گونه اطمینانی در مورد حرکت بعدیه والدینشون ندارن و در رابطه با والدینشون احساس گیجی بی ثباتی می‌کنن.

کودکانی که این سبک دلبستگی رو تجربه می‌کنن، وقتی سرپرستشون از اون ها دور میشه یا ترکشون میکنه، پریشانیه بالایی رو تجربه می‌کنن. گاهی اوقات والدین حامی و پاسخگوی نیازهای کودک هستن ولی با نیازهای فرزندشون هماهنگی نداره.

این کودکان با این فکر بزرگ میشن که قراره از احساسات دیگران مراقبت کنن و اغلب به هم وابسته میشن.

علائم وابستگی ناسالم عاطفی

• احساس نیاز یا نیازمند بودن
• گرایش های هم وابستگی
• تمایل به رفتارهای حسادت آمیز
• مشکل در مدیریت زمان، تنهایی یا نبودن در یک رابطه عاشقانه
• احساس بی‌ارزشی برای دوست داشته شدن
• ترس از رها شدن عاطفی و فیزیکی
• مشکل در اعتماد کردن به دیگران
• دائماً به دنبال اطمینان و تأیید هستن

دلبستگی اجتنابی

دلبستگی اجتنابی با شکست در ایجاد روابط بلندمدت با دیگران به دلیل ناتوانی درایجاد صمیمیت فیزیکی و عاطفی تعریف میشه.

بعضی از والدین اجتنابی آشکارا غفلت می‌کنن، اما بعضی بیشتر به چیزهایی مثل نمرات، کارها، یا آداب رفتار توجه می‌کنن تا احساسات، امیدها، رویاها یا ترس‌های فرزندشون توجه می‌کنن. در نتیجه، این کودکان ممکنه یاد بگیرن که احساس استقلال قوی داشته باشن تا مجبور نباشن برای مراقبت یا حمایت به دیگری تکیه کنن.

چطور توسعه پیدا میکنه

• در دوران کودکی، مراقبانی سخت‌گیر یا از نظر عاطفی دور و غایب داشته باشید.

• شما رو به حال خودتون رها کردن
• انتظار داشتن که مستقل باشید
• شما را به خاطر وابسته بودن به خودشون توبیخ کردن
• هنگام بیان نیازها یا احساساتتون شما را طرد کردن
• در پاسخ به نیازهای اساسی شما کند عمل کردند

 علائم

• ترس از صمیمیت
• در دسترس نبودن در روابط عاطفی
• ناتوانی در ایجاد روابط جدید و پایدار
• تکیه به خود و باور اینکه به محبت یا حمایت کسی نیاز ندارید
• مشکل در بیان احساسات
• دیگران را نادیده می‌گیرید
• اعتماد کردن به دیگران سخت است
• هر کسی که سعی می‌کند به شما نزدیک شود احساس خطر می کنید
• زمان بیشتری را به تنهایی و به دور از تعامل با دیگران بگذرونید

دلبستگی ناایمن آشفته

زمانی که نیازهای کودک نادیده گرفته بشه و در پاسخ های مادر به رفتارهای دلبستگی ترس وجود داره، فرد دچار سبک دلبستگی ناایمن آشفته میشه.

اینگونه از افراد دارای مجموعه‌ای از ویژگی های افراد اجتنابی و دوسوگرا هستن وبه طور متناوب بین گوشه گیری و مستقل بودن و دلبستگی و احساساتی بودن تغییر می‌کنن.

چطور روی خودتون کار کنید تا دلبستگی های ناسالم رو درمان کنید؟

• شناساییِ سبک دلبستگیتون در روند درمان شما موثره و به شما کمک می‌کنه بفهمید کدوم افکار، احساسات و رفتارهای ناسالم رو دارید.
• مواردی که در اون ارزشتون رو به افراد، شغل، اشیاء مادی یا چیز دیگری وابسته کردید شناسایی کنین. نمونه ای از روابط ناسالمی که داشتین و تأثیری که روی شما گذاشتن در نظر بگیرید.
• شروع درمان با یک درمانگر حرفه‌ای استراتژی‌های عملی برای تغییر سبک دلبستگی و ایجاد روابط امن‌تر در اختیار شما قرار میده.  یک روانشناس به شما کمک میکنه ریشه تمایل به ایجاد دلبستگی‌های ناسالم و اینکه چطور روی زندگی شما به عنوان یک بزرگسال تأثیر میگذاره رو درک کنید.
• بر خودشناسی و رشد تمرکز کنین. وقت گذاشتن برای کشف ارزش‌ها، نیازها و باورهاتون به شما کمک می‌کنه تا خودتون رو خارج از رابطه‌‌هاتون تعریف کنید.

حرف آخر

یادتون باشه که در بسیاری از موارد، فرد ممکنه نیاز به صحبت با یک مشاور داشته باشه تا تجربیات دوران کودکیش و چگونگی تأثیر اونها بر روابطش رو درک کنه. بسیاری از تله‌ها و طرحواره‌های ما ریشه در تربیت و دروان کودکیه ما داره شاید سفر آسونی نباشه، اما ارزشش رو داره. برای رزرو وقت مشاوره به بخش تماس با ما مراجعه کنید.