طرحواره استانداردهای بی‌امان این‌طوری تعریف میشه:
اعتقاد اساسی بر اینکه فرد باید تلاش کنه، تا استانداردهای درونی شده بسیار بالایی از رفتار و عملکرد رو برای دوری از انتقاد برآورده کنه. طبیعت بیش از حد انتقادی نسبت به خود و دیگران داره و آسیب قابل توجهی به لذت، آرامش، سلامت، عزت نفس، احساس موفقیت، یا روابط رضایت بخش فرد وارد میکنه.
طرحواره معیارهای سختگیرانه یا طرحواره استانداردهای بی‌امان معمولاً به صورت زیر خودش رو نشون میده:
- کمال گرایی، توجه بیش از حد به جزئیات، بی‌اهمیت دونستن عملکردشون نسبت به هنجارها
- قوانین و «باید»های سفت و سخت در بسیاری از زمینه‌های زندگی، از جمله احکام غیر واقعی اخلاقی، فرهنگی یا مذهبی
- اشتغال به زمان و کارایی، تا بتونن کارهای بیشتری را انجام بدن
آیا من یک کمال گرا با طرحواره معیارهای سختگیرانه هستم؟
- مرتباً در هر کاری که انجام میدی ایراد میگیری؟
- برای انجام وظایفت با استانداردهای بسیار بالا احساس فشار میکنی- و هرگز از نتیجه کار راضی نیستی؟
- دائماً به دنبال حس موفقیتی هستی که هرگز به دست نمیاد، چون به دنبال دستیابی به چیزهایِ بیشتر هستی؟
- احساس میکنی که باید بهترین عملکردت رو داشته باشی و در هر کاری که انجام میدی بهترین باشی؟
- از خودت به خاطر اشتباهات کوچیک انتقاد میکنی؟ آیا بیشتر روزها استرس داری؟ به‌طور مداوم روی کارها و عملکردت تمرکز میکنی و توقف و کاهش سرعت برات دشواره؟
اگر پاسخت به هر 5 مورد از این موارد مثبته، طرحواره استانداردهای بی‌امان داری.
این طرحواره چطور بر زندگی ما تأثیر می‌گذاره؟
آدمهایی با طرحواره استانداردهای بی‌امان دائما تحت فشار و استرس هستن. همیشه حس میکنن کاری برای انجام وجود داره، و زمان کافی برای انجامش نیست.
از آنجایی که کمال به ندرت به دست میاد، کسانی که معیارهای سختگیرانه دارن، معمولاً احساس آشفتگی، تحریک پذیری، عصبانیت و آزردگی میکنن. زمانی که به استانداردهای غیرممکن برای خودشون نمیرسن احساس عمیق بی‌کفایتی و شرم میکنن.
تأثیر طرحواره معیارهای سختگیرانه شدیده و منجر به خستگی، فرسودگی شغلی و مشکل در تجربه شادی و تفریح میشه.
به دلیل استرس، مستعد ابتلا به طیف وسیعی از مشکلات سلامتی هستن. آدرنالین ثابت ناشی از فشار و استرس بر سیستم قلبی تاثیر می‌گذاره و خطر بیماری قلبی و ایست قلبی را افزایش میده.
حتی یک سبک زندگی نسبتاً سالم ما رو در برابر خطرات ناشی از افزایش مداوم هورمون‌های استرس محافظت نمیکنه. علاوه بر فشار روی سیستم قلبی، هنگامی که هورمون های استرس فعال میشه، سیستم ایمنی سرکوب میشه و حساسیت به بیماری‌هایی مانند سرطان و اختلالات خود ایمنی افزایش پیدا میکنه.
طرحواره استانداردهای بی‌امان منجر به مشکل در روابط میشه، چون افراد دارای این طرحواره ممکنه نسبت به دیگران بیش از حد منتقد باشن.
با این حال، رفتارهای مرتبط با تله‌ی معیارهای سختگیرانه، به ویژه در محل کار، میتونه جذاب و همراه پاداش باشه و این تغییر یا تشخیص مشکلات طولانی مدت مرتبط با اون رو دشوار میکنه.
استانداردهای بی‌امان از کجا میاد؟
معیارهای سختگیرانه معمولاً در کودکانی ایجاد میشه که در اون خانواده‌ها به افراد از طریق عملکرد یا موفقیتشون در زمینه‌های خاص ارزش میدن.
این خانواده‌ها به تفریح، ارتباط با دیگران، احساسات و آرامش اهمیت نمیدن . به احتمال زیاد تاکید بر عملکرد خوب هست، اگر این طرحواره رو داشته باشی، احتمالاً زمانی که عملکرد خوبی داشتی، عشق و توجه دریافت می‌کردی.
در خانواده‌هایی که در اونها انتقاد رایجه، منجر به احساسی میشه که هرگز به اندازه کافی خوب عمل نکردی. ممکنه با این احساس بزرگ شده باشی که همیشه می‌تونستی بهتر عمل کنی یا بیشتر به دست بیاری.
طرحواره درمانی-تله‌ی استانداردهای بی‌امان
طرحواره استانداردهای بی‌امان یعنی، زمانی که خوب بودن کافی نیست. این باور که تو باید بهترین باشی، همیشه برای کمال تلاش کنی. طرحواره درمانی به افراد با طرحواره معیارهای سختگیرانه کمک میکنه تا الگوهای فکری و رفتاری زیربنایی و تداوم شرایط سلامت روانشون رو شناسایی کنن و با شناسایی تله‌های زندگیشون آینده بهتری برای خودشون رقم بزنن. گروه روانشناسی زیما با برگزاری دوره‌های تله‌های زندگی در این مسیر همراه شما خواهد بود.
حرف آخر زیما
طرحواره ها مسئله مهمی هستن که ممکنه خیلیا، با وجودی که دارن ازشون آسیب میبینن ولی در موردشون اطلاع نداشته باشن. برای اطلاعات بیشتر در مورد طرحواره ها روی اسم هر طرحواره کلیک کن تا در موردش بیشتر بدونی.
0 Comments